Anoniem onlineprogramma voor stoppen alcoholgebruik tijdens zwangerschap blijkt effectief
29 februari 2016
Uniek hulpmiddel voor verloskundigen om taboe over drinken tijdens zwangerschap te doorbreken.
Donderdag 3 maart a.s. promoveert Ir. Nickie van der Wulp aan de Universiteit Maastricht op een onderzoek naar de effectiviteit van 9MaandenNiet, een online programma voor zwangere vrouwen (www.negenmaandenniet.nl). Dit e-health-programma blijkt er bij veel vrouwen zelfs beter in te slagen om hen te motiveren te stoppen met alcoholgebruik dan een gesprek met een verloskundige. Nickie van der Wulp heeft het onderzoek uitgevoerd als medewerker van het Nederlands Instituut voor Alcoholgebruik STAP. Het onderzoek is gefinancierd door ZonMw.
Zwangere vrouwen die drinken ontkennen dit vaak voor hun verloskundige
Het promotieonderzoek van Van der Wulp laat zien dat de verloskundige een belangrijke bron van informatie is voor zwangere vrouwen en hun partners over alcoholgebruik tijdens de zwangerschap. Veel verloskundigen adviseren zwangere vrouwen die drinken om daarmee te stoppen. Echter, zij geven dit advies voornamelijk als ze weten dat de vrouw drinkt. Voor de verloskundige is het dikwijls lastig om te achterhalen of een zwangere vrouw wel of niet drinkt. Op de vraag: "Drinkt u alcohol?" wordt namelijk vaak een sociaal wenselijk, dus ontkennend, antwoord gegeven. Zwangere vrouwen kunnen echter open en eerlijk zijn naar het programma 9MaandenNiet omdat hun anonimiteit is gewaarborgd.
Hoger opgeleide vrouwen willen het naadje van de kous weten
Een ander probleem dat verloskundigen ervaren bij het geven van een alcoholadvies aan zwangere vrouwen is dat ze niet altijd goed weten wat de mechanismen en gevolgen zijn van alcoholgebruik tijdens de zwangerschap. Ze geven daarom het liefst het globale advies dat het beter is om niet te drinken. Vooral vrouwen met een hogere opleiding blijven vaak drinken tijdens de zwangerschap, zoals ook een recente studie van TNO en het Trimbos-instituut (Lanting, et al., 2016) laat zien. En juist deze vrouwen willen precies weten waarom ze moeten stoppen, inzicht dat de verloskundige hen niet altijd kan geven. Voor deze vrouwen is 9MaandenNiet dan ook een welkome aanvulling op het advies van de verloskundige. Het programma biedt ook achtergrondinformatie over waarom alcoholgebruik, zelfs in kleine hoeveelheden, tijdens de zwangerschap risicovol is.
Een dramatisch gevolg van alcohol en zwangerschap: het Foetaal Alcohol Syndroom
Volgens de bovengenoemde studie drinkt in Nederland bijna 1 op de 10 (8,9%) zwangere vrouwen alcohol. Dat aantal kan waarschijnlijk verder teruggedrongen worden als zij aan het programma 9maandenNiet deelnemen. Eén van de mogelijke gevolgen van alcoholgebruik tijdens zwangerschap is het zogenaamde Foetaal Alcohol Syndroom (FAS). Jaarlijks gaat het naar schatting om ruim 600 baby’s die hiermee geboren worden. Ter vergelijking: jaarlijks worden er circa 300 baby’s met het beter bekende Downsyndroom geboren. Kinderen met FAS dragen hun hele leven de gevolgen van de schade die ze hebben opgelopen doordat hun moeder alcohol dronk tijdens de zwangerschap: ze hebben hersenbeschadiging, zijn kleiner en hebben bepaalde gezichtskenmerken. FAS is te voorkomen. Naar schatting worden er per jaar bovendien enkele duizenden baby’s in Nederland geboren met gedragsstoornissen die te maken hebben met alcoholgebruik tijdens de zwangerschap.
Promotie van Nickie van der Wulp
Nickie van der Wulp verdedigt haar proefschrift “Zero for Nine: reducing alcohol use during pregnancy via health counselling and Internet-based computer-tailored feedback” ter verkrijging van de graad van doctor in de wetenschap op 3 maart 2016 om 14.00 uur in de aula van de Universiteit Maastricht, Minderbroedersberg 4-6 te Maastricht. Promotor: Prof. dr. H. de Vries; copromotor: Dr. C. Hoving. Overige leden van de promotiecommissie zijn: Prof. dr. N.K. de Vries; Dr. C. Bolman, Prof. dr. R. Knibbe, Prof. dr. L. Lechner en Prof. dr. D. van de Mheen.
Einde persbericht
-Nickie van der Wulp
06-44830897; n.vanderwulp@korsakovkenniscentrum.nl.
Nickie van der Wulp schreef dit proefschrift als onderzoeker bij het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP. Ze werkt nu als directeur van het Korsakov Kenniscentrum.
-Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP
Dhr. ir. W.E. van Dalen, directeur
030-6565041 / 06-53295544
www.stap.nl
Bij voorlichting over alcohol en zwangerschap werkt het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP samen met de FASStichting; www.FASstichting.nl
Bronnen:
*Van der Wulp, N.Y. Zero for Nine: reducing alcohol use during pregnancy via health counselling and Internet-based computer-tailored feedback. 2016. ISBN: 978-90-6464-974-5. Hier in te zien.
*Lanting, C.I., Van Wouwe, J.P., Van Dommelen, P., Van der Pal-de Bruin, K.M., De Josselin de Jong, S., Kleinjan, M., & Van Laar, M. Alcoholgebruik tijdens zwangerschap en borstvoeding. Factsheet; uitgave TNO en Trimbos Instituut. Januari 2016. Hier te downloaden.
- Prenatale blootstelling aan alcohol en latere psychische gevolgen (25 sep 2020)
- Brits plan om kinderen die risico lopen op FASD te registeren (17 sep 2020)
- Drankgebruik gedurende eerste weken zwangerschap verhoogt risico op miskraam (10 aug 2020)
- Alcoholgebruik moeder in lactatieperiode gelinkt aan slechtere basisvaardigheden kind (20 mrt 2020)
- Zelfs 1 glas alcohol schadelijk voor de ongeboren baby (29 jan 2020)
- Baby overleden die bij geboorte BAG had van 3,2‰ (22 jan 2020)
- Alcohol tijdens zwangerschap kan leiden tot kind met diabetes (11 okt 2019)
- Kinderen van ouders die alcohol gebruiken hebben eerder aangeboren hartafwijkingen (2 okt 2019)
- Ook mannen moeten 3 maanden voor zwangerschap stoppen met roken en drinken (9 sep 2019)
- Nieuwe monitor Middelengebruik en Zwangerschap naar Tweede Kamer (26 jun 2019)
- Ook bij weinig alcoholgebruik al risico op miskraam (13 jun 2019)
- Alcoholgebruik rond de conceptie slecht voor embryo en placenta (10 jun 2019)
- Heeft prenatale blootstelling aan alcohol effect op de stofwisseling? (7 mei 2019)
- Langetermijn effecten van foetale blootstelling aan alcohol (26 apr 2019)
- Schrijnende gevolgen van alcoholgebruik tijdens zwangerschap (29 jan 2019)
- Ook man met kinderwens moet drank laten staan (5 sep 2018)
- Alcohol in moedermelk leidt mogelijk tot lagere cognitie bij jonge kinderen (30 jul 2018)
- Babybalance maakt 3 animatie-video’s over alcohol en zwangerschap (21 mrt 2018)
- Mogelijk hebben veel méér kinderen FASD (6 feb 2018)
- Hoe meer een vrouw drinkt, hoe lager de vruchtbaarheid (23 okt 2017)
- Hoe riskant is het als een zwangere licht drinkt? (12 sep 2017)
- FASD komt wereldwijd voor bij 8 op de 1.000 jongeren (21 aug 2017)
- Bijna helft moeders drinkt in maand voor constatering van de zwangerschap (19 jun 2017)
- Ook incidenteel alcoholgebruik heeft effect op gezichtje van de baby (13 jun 2017)
- Engelse adviesorganisatie vindt nuladvies aan zwangeren te hard (18 mei 2017)
- Eerste FASD-pas uitgereikt in Hurdegaryp (10 mei 2017)
- ZonMw pleit voor meer kennis over FASD (14 apr 2017)
- 16% van de Europese zwangeren drinkt alcohol (11 apr 2017)
- Veel drinken vóór de zwangerschap is slecht voor nageslacht (4 apr 2017)
- Leerproblemen bij kinderen die voor de geboorte aan alcohol zijn blootgesteld (24 mrt 2017)
- Aantal verslaafde moeders zorgwekkend: 'Voer zwangerschapsverbod in' (23 jan 2017)
- Wereldwijd drinkt zo’n 10% van de zwangeren (12 jan 2017)
- Experts waarschuwen: één glas alcohol tijdens zwangerschap al schadelijk (16 nov 2016)
- Bloed zwangere vrouw kan worden gebruikt om FASD op te sporen (9 nov 2016)
- Nieuw WHO-EU rapport over alcohol en zwangerschap (11 sep 2016)
- Vrouwen die 14 consumpties of meer per week drinken zijn minder vruchtbaar (31 aug 2016)
- NRC checkt: ‘Alcohol verhoogt kans op crimineel kind” (21 jul 2016)
- Overgrote meerderheid van etiketten alcoholhoudende dranken voorzien van zwangerschapslogo (8 jul 2016)
- Nickie van der Wulp over ‘Negen maanden niet’ (23 mei 2016)
- 40% Schotse moeders drinkt tijdens de zwangerschap (2 mei 2016)
- Anoniem onlineprogramma voor stoppen alcoholgebruik tijdens zwangerschap blijkt effectief (29 feb 2016)
- Alcohol bij zwangerschap? Bij dieren gevolgen tot drie generaties (24 feb 2016)
- CDC: Stop met alcohol als je zwanger wilt worden (3 feb 2016)
- Aantal drinkende zwangere vrouwen in 2015 bijna 9% (29 jan 2016)
- Advies Britse gynaecologen: stop met alcohol als je zwanger wilt worden (13 feb 2015)
- Ook Ierse hoger opgeleide zwangeren blijven drinken (23 jan 2015)
- Verenigd Koninkrijk: Initiatiefwet verplichte waarschuwing alcohol en zwangerschap (12 jan 2015)